Gezondheid - WANT https://www.want.nl/wetenschap/gezondheid/ Hét online lifestylemagazine over innovatie Wed, 06 Nov 2024 19:52:25 +0000 nl-NL hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.6.2 https://www.want.nl/wp-content/uploads/2023/12/cropped-2023-want-favicon-final-def-def-def-def-32x32.png Gezondheid - WANT https://www.want.nl/wetenschap/gezondheid/ 32 32 Hoe medische drones ziekenhuizen moeten helpen in Nederland https://www.want.nl/medische-drones-ziekenhuizen-anwb/ Tue, 05 Nov 2024 09:02:35 +0000 https://www.want.nl/?p=515146 Hoe medische drones ziekenhuizen moeten helpen in Nederland

In Nederland wordt er door de ANWB op dit moment onderzoek gedaan naar drones. Doel is ze om in te zetten voor medisch transport.]]>
Hoe medische drones ziekenhuizen moeten helpen in Nederland

In Nederland wordt er door de ANWB op dit moment onderzoek gedaan naar drones. Doel is om ze in te zetten voor medisch transport.

Wellicht denk je bij drones meteen aan wapens en oorlogen, maar dat is niet altijd het geval. Sterker nog, ze kunnen ook op positieve manieren worden ingezet. Denk bijvoorbeeld aan spectaculaire beelden tijdens sportwedstrijden, maar nog belangrijker: in de medische zorg.

Om dat laatste echt mogelijk te maken in Nederland, doet de ANWB onderzoek naar de inzetbaarheid daarvan. De eerste tests zijn positief.

Zijn medische drones een toevoeging?

De ANWB voert dit onderzoek uit samen met de Oostenrijkse en Zwitserse zusterorganisaties ÖAMTC en TCS. In die landen werden de drones ingezet in drie verschillende gebieden: de bossen van Oostenrijk, tussen twee Zwitserse ziekenhuizen, en in Nederland in een testgebied in Valkenburg.

Het bijzondere was dat ze allemaal werden bestuurd vanaf één plek: Den Haag. Ook de buitenlandse drones werden vanuit die locatie aangestuurd. Het doel was om de technische haalbaarheid te testen en te onderzoeken of drones daadwerkelijk levensreddend kunnen zijn.

Hoe medische drones ziekenhuizen moeten helpen in Nederland
Deze werd gebruikt tijdens de test. (Afbeelding: ANWB)

Uit het onderzoek blijkt dat de drones aan beide criteria voldoen. Volgens de ANWB kunnen de apparaten razendsnel en efficiënt medische benodigdheden zoals bloed, medicijnen en apparatuur naar moeilijk bereikbare gebieden brengen, waardoor de reactietijd verkort wordt.

In Nederland kan je hierbij bijvoorbeeld denken aan de Waddeneilanden, maar ook op andere plekken kan het nuttig zijn. In ons land staan regelmatig files, en dan is het niet handig dat een transport lang duurt terwijl spoed vereist is om een leven te redden.

Deze drones worden gebruikt

Niet elke drone is natuurlijk geschikt voor deze taak. De ANWB maakt in hun testprogramma gebruik van de Aera 3 van Avy en de Eiger 3 van RigiTech. Dit zijn zogenaamde VTOL-drones. Deze stijgen recht omhoog op en maken eenmaal op hoogte de transitie naar een vliegtuigvlucht.

Hiervoor zijn propellers nodig die zowel recht omhoog kunnen draaien voor de verticale start, als een duwpropeller voor de horizontale vlucht. Het grote voordeel is dat er hierdoor weinig infrastructuur nodig is om een drone te laten opstijgen en landen bij ziekenhuizen. Bovendien wordt hierdoor efficiënt gebruikgemaakt van de batterij tijdens de vlucht.

Deze drones hebben een spanwijdte van 2,4 tot 2,7 meter en een kruissnelheid van ongeveer 100 kilometer per uur. De maximale snelheid ligt echter op 120 kilometer per uur. Op een volle batterij kunnen ze maximaal 100 kilometer vliegen met een maximale belading van 3 kilo.

DJI toont indrukwekkende drone (maar die is niet goedkoop)

]]>
Dit implantaat laat blinde mensen weer zien https://www.want.nl/implantaat-blinde-mensen-weer-zien/ Fri, 01 Nov 2024 10:46:22 +0000 https://www.want.nl/?p=515092 Dit implantaat laat blinde mensen weer zien

Sience Corperation heeft een speciaal implantaat voor ogen gemaakt. Hierdoor kunnen blinde mensen weer zien.]]>
Dit implantaat laat blinde mensen weer zien

Terwijl Elon Musk zich richt op implantaten in hersenen, gaat Sciene Corporation voor de ogen. Het wil met een implantaat mensen weer laten zien.

Het klinkt als sciencefiction, maar in de toekomst zullen we mogelijk implantaten hebben die onze gezondheid verbeteren. Zo werkt Elon Musk met Neuralink aan hersenimplantaten, en richt concurrent Science Corporation zich op een implantaat voor het oog om blinde mensen te laten zien.

Het doel is dat blinde mensen dankzij dit implantaat weer kunnen zien. Zijn implantaten de toekomst van de gezondheidszorg om mensen te helpen herstellen?

Het bijzondere implantaat voor in het oog

Science Corporation presenteerde vorige week resultaten van hun laatste proef, die een groot succes bleek. Blinde deelnemers aan de studie konden dankzij het implantaat weer zien, zelfs goed genoeg om een boek te lezen en kaarten te spelen, terwijl ze voorheen niets zagen.

Deze doorbraak is bereikt met een speciaal oogimplantaat, ontwikkeld door Science Corporation. Het herstelde het centrale zicht van de patiënten, die volgens medische normen als blind werden beschouwd. Het resultaat is te lezen op hun website.

Dit implantaat, genaamd Prima, is slechts 2 millimeter groot. Tijdens een operatie van ongeveer 80 minuten wordt het implantaat onder het netvlies van de patiënt geplaatst. Naast de chip in hun ogen dragen de patiënten een speciale bril. De camera’s op de bril leggen video vast, die via infraroodlicht naar de chip wordt gestuurd. Deze chip zet de informatie om in beelden dankzij de 379 lichtgevoelige pixels.

Die pixels zetten het licht om in elektrische signalen die de elektrische pulsen van het oog activeren, waardoor de blinde patiënten weer kunnen zien. Je kunt dit ook in de bijbehorende YouTube-video bekijken.

Van ogen naar hersenen

Het is verbazingwekkend dat blinde mensen weer kunnen zien dankzij een implantaat. En dit is niet de enige vooruitgang; meerdere bedrijven werken aan implantaten die mensen opnieuw laten functioneren.

Zo zagen we eerder dit jaar een test van Neuralink, het bedrijf van Elon Musk dat hersenimplantaten ontwikkelt. Hoewel het misschien griezelig klinkt om een implantaat van Musk in je hoofd te hebben, is de technologie veelbelovend: de hersenchip stelt verlamde mensen in staat een computer te bedienen.

Toch verschilt de techniek van Neuralink van die van Science Corporation. Het Neuralink-implantaat bevat 1024 elektroden, terwijl de hersenen zelf uit 86 miljard zenuwcellen (neuronen) bestaan. Elk neuron vormt een netwerk van verbindingen via synapsen, waarvan er zo’n 100 triljoen zijn. Deze kun je zien als de elektroden van de hersenen. Met 1024 elektroden wordt dus slechts een klein deel van de hersenen gedekt.

Hoop voor de toekomst

Net zoals het implantaat van Science Corporation voor blinde mensen, bevindt de techniek van Neuralink zich nog in de beginfase. Het zijn de eerste stappen, maar de resultaten bieden hoop.

Hoe zou het zijn als blinde mensen straks volledig kunnen zien in kleur en vorm en verlamde mensen weer kunnen bewegen? Over een paar jaar is dit misschien realiteit, mogelijk gemaakt door implantaten.

ChatGPT-baas Sam Altman wil nu je ogen gaan scannen

]]>
Waarom de klok verzetten een slecht idee is https://www.want.nl/klok-verzetten-slecht-idee/ Sat, 26 Oct 2024 06:11:00 +0000 https://www.want.nl/?p=514889 Waarom de klok verzetten een slecht idee is

Dit weekend heb je een extra uurtje slaap, want we gaan de klok weer verzetten. Maar of dat nou zo'n goed idee is, valt te betwisten.]]>
Waarom de klok verzetten een slecht idee is

Dit weekend kun je lekker genieten van een extra uurtje slaap, want de wintertijd gaat weer in. Het is tijd om de klok te verzetten, maar moeten we dat eigenlijk nog wel blijven doen?

Het verzetten van de klok kan echt vervelend zijn. Je moet weer wennen aan een nieuw ritme, net nu je goed was ingespeeld op het oude. Niet vreemd dus dat veel wetenschappers aanraden om het hele jaar door wintertijd te gebruiken.

Volgens slaapexperts kan het afschaffen van die halfjaarlijkse klokveranderingen leiden tot een betere nachtrust en meer welzijn. Maar waar komt dat precies vandaan? Wij leggen het je even uit.

Waarom verzetten we eigenlijk de klok?

Laten we even terug in de tijd gaan. De zomertijd werd voor het eerst ingevoerd op 30 april 1916, middenin de Eerste Wereldoorlog. De reden was vrij simpel: om energie te besparen. Na de Tweede Wereldoorlog verdween het weer, maar tijdens de oliecrisis in de jaren ’70 kwam het terug.

Van 1974 tot 1981 werd de zomertijd in bijna heel Europa opnieuw ingesteld, in de hoop dat we minder lampen hoefden te laten branden. Maar of dat echt effectief was, valt te betwisten. Met onze energiezuinige LED-lampen lijkt het nu zelfs meer gedoe te zijn. Je verwarming staat ‘s ochtends langer aan, en ‘s avonds moet je airco ook weer harder werken.

Slaapexperts van de British Sleep Society hebben onderzoek gedaan en zijn tot een verrassende conclusie gekomen: natuurlijk ochtendlicht is enorm belangrijk voor onze biologische klok en slaapgezondheid. Het verzetten van de klok in het voorjaar lijkt daarom meer kwaad dan goed te doen. Daarom raden ze aan om de wijzers niet meer aan te raken.

Onderzoeker Malcolm von Schantz legt uit: “De wintertijd is goed afgestemd op de natuurlijke cyclus van licht en donker.” Het idee is dat we onze biologische klok beter kunnen afstemmen op het dag- en nachtritme. En ja, dat betekent wel dat de zon in de zomer eerder ondergaat, maar de gezondheidsvoordelen lijken het waard. Geen klok verzetten meer dus.

En wat als we altijd zomertijd hebben?

Je denkt misschien dat het een goed idee is om altijd zomertijd te hebben, omdat het dan lekker laat donker wordt. Maar volgens de onderzoekers is dat juist slecht voor onze slaap. Onderzoeker Megan Crawford legt uit: “Onze biologische klok heeft het meeste behoefte aan licht in de ochtend.” Een permanente zomertijd betekent echter dat we dat belangrijke ochtendlicht verliezen.

Dit is trouwens niet de eerste keer dat onderzoekers pleiten voor het afschaffen van de zomertijd. Eerder onderzoek toonde aan dat de start van de zomertijd mensen ongezonder maakt. Zo gaan ze meer snacken en minder naar de sportschool als ze de klok moeten verzetten.

Maar, zoals altijd, is het afschaffen van de klok verzetten niet zo simpel. Er is politieke steun nodig en internationale afspraken maken het nog ingewikkelder. Bovendien zijn veel mensen gewend aan deze traditie, wat het extra lastig maakt om deze veranderingen echt door te voeren. Dit weekend moeten we er in ieder geval nog aan geloven.

Wil jij beter slapen? Probeer dit handige trucje met licht dan eens!

]]>
Belg ontloopt verkeersboete door lichaam dat alcohol maakt, maar hoe zit dat? https://www.want.nl/abs-syndroom-rijden-onder-invloed-alcohol/ Tue, 23 Apr 2024 09:32:04 +0000 https://www.want.nl/?p=503916 op deze Nederlandse snelweg ga je binnenkort e-tol betalen

Het lijkt een slechte smoes: zeggen dat je niets gedronken hebt terwijl je rijdt onder invloed. Toch kan het echt zo zijn door ABS.]]>
op deze Nederlandse snelweg ga je binnenkort e-tol betalen

Niet vaak wordt iemand vrijgesproken van rijden onder invloed als er alcohol in het bloed wordt aangetroffen. Toch gebeurde het bij een Belgische man, want hij lijdt aan ABS, het auto-brouwerijsyndroom.

Bij ABS denk je waarschijnlijk aan het antiblokkeersysteem van je (elektrische) auto dat ervoor zorgt dat je remmen niet blokkeren tijdens een noodstop. Toch is het bij een Belgische man net wat anders.

Hij werd betrapt op rijden onder invloed. Iets waar hij overigens zelf weinig aan kon doen, want hij lijdt aan het auto-brouwerijsyndroom.

Te veel alcohol in het bloed door ABS

Laten we eerst teruggaan naar waarom de Belgische man precies voor de rechter stond. In 2019 werd de Belg voor het eerst betrapt op rijden onder invloed en in 2022 nog twee keer. De man was het hier niet mee eens, want hij had helemaal niets gedronken. Een stom toeval was dat de man ook nog voor een brouwerij werkte. De rechter geloofde de man en heeft hem daarop vrijgesproken.

Het lijkt een bizar verhaal en het is dan ook onmogelijk om een rechter te overtuigen dat je echt niets gedronken hebt terwijl er wel degelijk alcohol in het bloed is gemeten. Toch is het verhaal echt waar en dat komt door ABS.

https://www.want.nl/tech/elektrische-auto/
Ook zonder een cocktail kan je dronken worden. (Afbeelding: Ash Edmonds)

De man wist zeker dat hij niets gedronken had en liet zich onderzoeken door twee onafhankelijke artsen. Zij kwamen erachter dat het lichaam van de man zelf alcohol aanmaakt. Dit wordt ABS genoemd, oftewel het auto-brouwerijsyndroom.

Wat is het auto-brouwerijsyndroom?

Toch is het auto-brouwerijsyndroom niet zo raar. Iedereen heeft alcohol in zijn lichaam, zelfs als je niet drinkt. Dit komt doordat het lichaam glucose, oftewel suikers, omzet tot energie. In combinatie met water en gisting, verandert het in alcohol, net zoals je van verschillende alcoholhoudende dranken kent. Deze suikers zitten natuurlijk in het standaard suiker dat je kent, maar ook in koolhydraten, zoals pasta of brood.

Dit gaat echter om extreem kleine hoeveelheden. Om die marge eruit te halen, krijg je bij een kleine hoeveelheid gemeten alcohol geen boete en mag je blijven rijden. Mensen met het auto-brouwerijsyndroom (ABS) hebben echter een verstoorde darmflora waardoor zij veel meer alcohol in het lichaam aanmaken.

Is ABS te voorkomen of genezen?

ABS is een extreem zeldzame aandoening (het wordt ongeveer een keer per jaar vastgesteld) en gelukkig is er wat aan te doen. Het volgen van een dieet met weinig koolhydraten zorgt ervoor dat het lichaam minder alcohol aanmaakt. Logisch, want minder suikers betekent minder vergisting.

Een goed koolhydraatarm dieet kan het dus voorkomen, maar zelfs genezing is mogelijk. Hiervoor is een antibioticakuur van veertien dagen nodig. Toch is het ook meteen een gok, want met de kuur kunnen goede bacteriën ook verdwijnen, waardoor het nog veel erger kan worden.

Terug naar de rechtbank in België. De officier van justitie wilde graag dat de man een rijverbod zou krijgen. Ondanks dat de man er niets aan kan doen dat hij ABS heeft, is het wel degelijk gevaarlijk om te rijden met een te hoog percentage alcohol in het bloed.

Toch gaat de rechter daar niet helemaal in mee, maar legt de Belg wel maatregelen op ondanks de vrijspraak. Zo moet hij vrijwillig een dieet volgen met veel eiwitten en weinig koolhydraten, of moet hij vrijwillig een alcoholslot in zijn auto laten installeren. Als hij dus weer betrapt wordt, is hij de klos.

Als dit herkenbaar klinkt smeekt je brein praktisch om meer slaap

]]>
Wat de 3 gezondste diëten ter wereld met elkaar gemeen hebben https://www.want.nl/gezondste-dieet-met-elkaar-gemeen/ Mon, 22 Apr 2024 06:11:00 +0000 https://www.want.nl/?p=503549 Het perfecte dieet is gezond en lekker

Afvallen is altijd lastig en een goed dieet kan je daarbij helpen. Deze drie gezonde diëten hebben wat met elkaar gemeen.]]>
Het perfecte dieet is gezond en lekker

Met de zomer voor de deur, zijn veel mensen druk bezig met het kweken van een ‘summer body’. Deze drie diëten zijn een goede en gezonde optie.

Begin dit jaar publiceerde de US News and World Reports voor de veertiende keer haar lijst van beste diëten. De lijst is gebaseerd op de mening van 43 experts, waaronder artsen, diëtisten en gezondheidsexperts.

De drie beste diëten hadden iets belangrijks met elkaar gemeen. Ze zijn niet alleen gericht op het verliezen van gewicht, maar ook op iets anders. We nemen de drie diëten even met je door.

Het mediterrane dieet

Het mediterrane dieet is al zeven jaar op rij het populairste dieet op aarde. Dat is niet gek, want het dieet is gezond én lekker. Het draait om volle granen, veel fruit en groenten, gezonde vetten en weinig bewerkte voedingsmiddelen.

Als je dit dieet consequent volgt, kan het je een stuk gezonder maken. Het eetschema zorgt voor sterke botten, gewrichten en een gezonder hart. Onderzoek toont aan dat het volgen van dit dieet je gezondheid een flinke boost geeft en zelfs je kans op kanker vermindert.

Walnoten eten is gezond
Lekker én gezond! (Afbeelding: Unsplash/Caleb Martin)

Het mediterrane dieet is niet alleen goed voor je hart en bloeddruk, maar ook voor diabetes. Dankzij het eetschema krijg je minder natrium en verzadigd vet binnen, waardoor het risico op hartaandoeningen en beroertes wordt verminderd. Het dieet is makkelijk te volgen en je hoeft er geen calorieën voor te tellen.

Het DASH-dieet

Het DASH-dieet is erop gericht om hoge bloeddruk te voorkomen. Het lijkt veel op het mediterrane dieet, met magere eiwitten, veel fruit en groenten, en volle granen, terwijl het suikers en verzadigd vet beperkt.
Maar wat het echt anders maakt, is dat het de hoeveelheid zout beperkt tot 2300 milligram per dag.

Onderzoek wijst uit dat het beperken van zoutinname een positief effect heeft op de bloeddruk. Het DASH-dieet verlaagt de bloeddruk significant, zelfs bij mensen zonder hoge bloeddruk.

Een gezond hart dankzij het DASH dieet
Goed voor het hart (Afbeelding: Unsplash)

Een gezonde bloeddruk is cruciaal voor een lang en gezond leven. Hoge bloeddruk kan duiden op verstopte of verharde bloedvaten, waardoor het hart harder moet werken om bloed door het lichaam te pompen. Het handhaven van een gezonde bloeddruk is daarom net zo belangrijk als het handhaven van een gezond gewicht.

Wat is MDIND

Dit nieuwe dieet, MDIND genaamd, staat voor Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay. Het is dus een mix van het mediterrane en DASH-dieet en focust op het beschermen van je brein tegen achteruitgang.

Maar of het echt helpt om je denkvermogen te behouden of dementie te voorkomen, is nog niet wetenschappelijk bewezen. Er is ook een kans dat andere zaken hier een rol in spelen. Bijvoorbeeld hoe actief je bent en of je rookt. Of de voordelen alleen uit de voeding komen is dus nog niet helemaal duidelijk.

Doe deze oefening elke dag hardlopen hersenen/brain freeze/brein
Je hersenen (Afbeelding: Unsplash)

Soms vergeten we dat gezondheid niet alleen draait om ons gewicht. Voor de meeste mensen is het niet duidelijk wat cholesterol of bloeddruk is, waardoor ze vaak conclusies trekken op basis van het uiterlijk. Deze diëten lijken veel op elkaar, vooral omdat ze focussen op een gezonde en duurzame manier van eten. Zo val je niet alleen af, maar zorg je ook goed voor het lichaam.

Krankzinnig dieet Harvard-wetenschapper maakt je daadwerkelijk slimmer

]]>
Als dit herkenbaar klinkt smeekt je brein praktisch om meer slaap https://www.want.nl/gebrek-slaap-brein-signalen/ Sun, 14 Apr 2024 15:17:00 +0000 https://www.want.nl/?p=503165 Niet genoeg slaap? Deze signalen geeft het brein

Voldoende slaap is enorm belangrijk voor het brein. Bij een tekort geeft je denkkamer een paar belangrijke hints. Knoop ze goed in je oren!]]>
Niet genoeg slaap? Deze signalen geeft het brein

Een goede nachtrust is belangrijk voor ons hele lichaam, dus ook voor het brein. Onze bovenkamer geeft een paar belangrijke signalen als je meer slaap nodig hebt.

Iedereen is het er wel over eens dat slecht slapen echt vervelend is. Het betekent niet alleen dat je de volgende dag heel moe bent. Het beïnvloedt ook hoe goed het brein werkt.

Dat heeft weer gevolgen voor je dagelijkse bezigheden. Wij leggen je uit hoe je hersenen reageren op te weinig slaap. Zo weet je precies wanneer je nog wat extra uurtjes in bed moet blijven liggen.

Te weinig slaap? Dan geeft jouw brein deze vijf signalen

Onze hersenen zijn tijdens het slapen bijzonder actief. Ze doen allerlei huishoudelijke taken, waaronder het verwijderen van gifstoffen, het reguleren van communicatie tussen neuronen en het opslaan van nieuwe informatie van de dag.

Maar als je te weinig slaapt, heeft het brein hier niet genoeg tijd voor. Er zijn dan verschillende signalen die je kunt herkennen. Hier komen ze.

#1 Je kunt je niet concentreren

Het eerste dat je merkt als je niet genoeg slaap krijgt, is dat je niet goed kunt nadenken. Je voelt je meestal wat wazig. Je denkt langzamer en het is moeilijk om op te letten. Simpele taken lijken plotseling een hele uitdaging.

Volgens een onderzoek dat in Nature Reviews Neuroscience is gepubliceerd, worden delen van het brein die helpen bij het concentreren en focussen minder actief als je te weinig slaapt. Dat betekent dat je snel wordt afgeleid en het lastig vindt om je te concentreren. En het wordt ook moeilijker om je aandacht vast te houden.

Tools concentreren
Druk druk druk! (Afbeelding: Unsplash)

#2 Het brein kan moeilijk dingen onthouden

Tijdens de nachtrust, gebeurt er iets interessants met je geheugen. Terwijl je diep slaapt, beslist het brein welke dingen belangrijk genoeg zijn om te onthouden van die dag. Belangrijke herinneringen worden extra goed bewaard en gekoppeld aan eerdere herinneringen.

Maar als je niet genoeg slaapt, of als je slaap onderbroken is, kan dat je geheugen in de war brengen. Je hebt misschien moeite om dingen te onthouden en je te concentreren, wat kan leiden tot veel vergeetachtige momenten.

#3 Moeite met leren door gebrek aan slaap

Net zoals slaap ons helpt om herinneringen vast te houden en te versterken, speelt het ook een rol bij het leren. Als je moe bent, blijft nieuwe informatie niet zo goed hangen, omdat het brein niet zo goed werk in een vermoeide staat.

Zonder een goede nachtrust krijgen je hersencellen geen tijd om uit te rusten, wat betekent dat ze langer actief blijven. Met onvoldoende rust kunnen ze niet goed nieuwe dingen verwerken. Dat maakt het lastig om nieuwe dingen te leren.

#4 Mentale problemen

Als je niet genoeg slaapt, heeft dat een flinke impact op je mentale welzijn. En het kost niet veel om veranderingen op te merken in je humeur en hoe goed je stress aankan. Een nachtje slecht slapen kan je angstniveau al met zo’n 30 procent verhogen. Door een tekort aan slaap, is het brein niet goed genoeg voorbereid op stressvolle situaties. Je blijft daardoor langer in een angstige toestand hangen.

Mentale gezondheid en perfectionisme
Vermoeiend… (Afbeelding: Pexels/Andrew Neel)

Ook komen symptomen van depressie vaker voor als je niet genoeg hebt geslapen. Het is eigenlijk een beetje een kip-en-ei-verhaal. Een slechte nachtrust maakt het lastiger om je emoties onder controle te houden, en als je depressief bent, kan dat weer invloed hebben op de kwaliteit van je slaap.

#5 Grotere kans op dementie?

Terwijl we slapen, doet ons brein meer dan alleen maar rusten. Ze ruimen ook gifstoffen op. Tijdens de slaap zetten de ruimtes tussen de hersencellen uit, zodat het lymfestelsel beter amyloïde β-eiwitten kan verwijderen. Dit zijn eiwitten die belangrijke invloed hebben op de ontwikkeling van Alzheimer en andere vormen van dementie.

Onderzoek suggereert dat te weinig slaap het risico op dementie op latere leeftijd kan verhogen. Uit een studie met zo’n 8.000 mensen bleek dat mensen tussen de vijftig en zestig jaar oud die minder dan zeven uur per nacht sliepen, 30 procent meer kans hadden om dementie te ontwikkelen.

Wetenschappers zijn er nog steeds niet over uit hoe slaap en dementie met elkaar verband houden. Toch is het slim om ervoor te zorgen dat je elke avond voldoende rust pakt.

De bewezen slaaproutine waardoor je nachten een stuk beter worden

]]>
Waarom je handen wassen misschien toch niet zo goed is https://www.want.nl/handen-wassen-niet-goed-voor-hersenen/ Sat, 06 Apr 2024 17:11:00 +0000 https://www.want.nl/?p=502847 Is handen wassen slecht voor de hersenen?

Handen wassen doen we elke dag zonder bij na te denken. Je hersenen vinden het alleen geen pretje. Wij leggen je uit hoe dat precies zit.]]>
Is handen wassen slecht voor de hersenen?

Handen wassen is iets wat je elke dag doet zonder erbij na te denken. Maar is dat eigenlijk wel gezond voor de hersenen?

We hebben allemaal van de corona pandemie geleerd dat je handen wassen enorm gezond is. Het zorgt ervoor dat je minder snel ziektes overbrengt op andere mensen. En dat je jezelf niet besmet met ziektekiemen van anderen.

Toch lijkt er ook een nadeel te zitten aan het wassen van je handen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat je hersenen er niet zo blij van worden. Zo zit dat precies.

Het wassen van je handen is geen pretje voor de hersenen

Tijdens het wassen van onze handen gebruiken we natuurlijk altijd een beetje zeep. Zo ruiken je handen lekker fris. Maar zo’n stukje zeep is niet zo gezond als je misschien denkt.

Stoffen die in alledaagse schoonmaakmiddelen, lijmen en meubelstoffen zitten, kunnen de groei van ondersteunende hersencellen schaden tijdens belangrijke ontwikkelingsfasen, volgens een recente studie van de Case Western Reserve University in Ohio.

De wetenschappers ontdekten dat uit 1.823 stoffen die we in ons milieu vinden, sommige stoffen de groei van oligodendrocyten, belangrijke hersencellen, remmen of zelfs doden. Dat bleek uit laboratoriumtests met menselijke cellen en muizen.


Eén van de gevonden chemische groepen zijn quaternaire verbindingen. Die zitten in desinfecterende sprays, doekjes en zeep voor het handen wassen. Ze zijn bedoeld om bacteriën en virussen te doden, maar als je ze verkeerd gebruikt of in een slecht geventileerde ruimte, kun je ze inslikken of inademen.

Reden tot paniek?

Bij de experimenten met muizen kregen de dieren een slokje van een quaternaire verbinding. Dagen later waren er nog steeds sporen van chemicaliën in hun hersenen te vinden. Dat laat zien dat die verbindingen mogelijk door de bloed-hersenbarrière kunnen glippen – het beschermende schild tussen de bloedbaan en de hersencellen.

De dieren hadden na tien dagen dagelijkse doses van die quaternaire verbinding ook minder oligodendrocyten in hun hersenen. Bij de tests met menselijke stamcellen waren vergelijkbare resultaten zichtbaar.

Gooi nu niet als een gek al jouw handzeep in de prullenbak. Want volgens de experts kunnen we nog gewoon onze handen wassen. De onderzoekers behandelden cellen en muizen namelijk met hogere concentraties van de chemicaliën dan waar mensen normaal aan worden blootgesteld. Ook gebruikten ze methoden die niet echt laten zien hoe mensen in aanraking zouden komen met deze stoffen.

Zeep is gevaarlijk!
Pas op! (Afbeelding: Unsplash)

Maar er zijn wel bepaalde mensen die meer worden blootgesteld aan quaternaire verbindingen dan anderen. Denk aan schoonmakers in scholen, ziekenhuizen, kinderdagverblijven en gevangenissen. Daar worden vaak krachtige desinfectiemiddelen gebruikt. Extra bescherming is daar dus geen slecht idee.

Iconische ‘Silly Walk’ Monty Python blijkt geweldig voor je gezondheid

]]>
Krankzinnig dieet Harvard-wetenschapper maakt je daadwerkelijk slimmer https://www.want.nl/dieet-harvard-wetenschapper-slimmer/ Sun, 31 Mar 2024 17:43:00 +0000 https://www.want.nl/?p=502203 Dit dieet van een Harvard-wetenschapper maakt je stukken slimmer

Gezonde hersenen zijn enorm belangrijk als je heel oud wilt worden. Dit dieet van een Harvard-wetenschapper lijkt hierbij te helpen.]]>
Dit dieet van een Harvard-wetenschapper maakt je stukken slimmer

Gezonde hersenen zijn enorm belangrijk als je heel oud wil worden. En je dieet heeft daar een grote invloed op. Deze Harvard-wetenschapper kan daarover meepraten.

Als je op internet zoekt naar ‘slimmer worden’, vind je een hoop tips om je hersenen gezond te houden. Denk aan opleidingen, geheugenspelletjes en zelfs minder televisie kijken. Maar volgens experts is wat je dagelijks eet veel belangrijker voor je hersenkracht dan al die (onnodige) tips.

Jeffery Karp, een Harvard en MIT wetenschapper, beweert dat het juiste eten je slimmer kan maken. Een goed dieet heeft volgens Karp een enorme impact op je hersenen, humeur en weerstand. Daarom begint hij elke ochtend de dag met een ‘power bowl’ vol hersen-boostende voedingsstoffen.

Het krachtontbijt van deze Harvard-wetenschapper maakt je echt slimmer

Het ontbijt van Karp is flink gevuld, om ervoor te zorgen dat hij de dag zo krachtig mogelijk begint en een boost van gezonde voedingsstoffen krijgt. Hij begint elke dag met onderstaande maaltijd:

  • Walnoten en macadamianoten: omega-3-vetzuren en vetten die de hersenen ondersteunen.
  • Baru-noten: zit vol met eiwitten, antioxidanten en mineralen die essentieel zijn voor cognitieve functies.
  • Gouden melkpoeder met kurkuma en zwarte peper: bevat curcumine, dat ontstekingsremmend is en hersencellen kan beschermen.
  • Zeewiervlokken: zijn rijk aan jodium en stoffen die de hersenontwikkeling bevorderen.
  • Blauwe bessen: zitten antioxidanten in die veroudering van de hersenen vertragen.
  • Catalina Crunch-cereal: biedt vezels, eiwitten en voedingsstoffen die de bloedsuikerspiegel stabiliseren.
  • Verrijkte haverdrink: ondersteunt de hersengezondheid met koolhydraten en essentiële voedingsstoffen zoals B-vitaminen, vitamine D en calcium.
Volgens het dieet van een Harvard-wetenschapper moet je veel walnoten eten
Walnoten zitten vol met omega-3. (Afbeelding: Unsplash)


Mocht je zin hebben in een beetje afwisseling in het dieet, dan kun je er ook volgens Karp ook voor kiezen om eieren te eten op een volkoren toast. Dat ontbijt biedt een goede bron van eiwitten en choline, een belangrijke stof die invloed heeft op je stemming en geheugen. De volkoren toast voegt goede vezels toe, die je genoeg energie geven gedurende de dag.

Wat je de rest van de dag (niet) moet eten volgens het dieet

Gedurende de dag eet de Harvard-wetenschapper voedsel dat niet te zwaar op de maag ligt. Op die manier heeft hij geen last van een opgeblazen buik en buikpijn. Vooral mensen met buikproblemen hebben hier baat bij.

Voorbeelden van etenswaren die dit veroorzaken zijn uien, knoflook, tarwe en sommige vruchten. Door dit dieet te volgen, kun je erachter komen welk voedsel je buik van streek maakt en zo je spijsverteringsproblemen verminderen.

Wat je vooral wel moet eten, is voedsel waar veel antioxidanten in zitten. Dit beschermt de hersenen tegen stress, verbetert de hersengezondheid en zorgt ervoor dat je gezonder oud wordt. Denk bijvoorbeeld aan bessen en bladgroenten. Ook volle granen en voedsel rijk aan vitamine E, zoals noten en zaden, zijn belangrijk voor de vaatgezondheid en essentieel voor optimale hersenfunctie.

Sla
Groene groenten zijn beregezond! (Afbeelding: Unsplash)

Bovendien zijn er bepaalde voedingsmiddelen die een aanzienlijk effect hebben op het geheugen en de concentratie. Omega-3-vetzuren, antioxidanten en vitaminen in voedingsmiddelen zoals vette vis, bessen en bladgroenten zijn hier een goed voorbeeld van. Stop je dieet daar vol mee.

Daarnaast is het belangrijk dat je de hele dag genoeg water drinkt. Water helpt goed bij het functioneren van de hersenen. Zorg er daarom voor dat je de hele dag door minstens acht glazen drinkt. Of eet een sinaasappel, want die zit boordevol water.

Hoe zit het met koffie?

Voedsel met cafeïne en L-theanine, zoals koffie en groene thee, helpen je om alert en gefocust te blijven. Maar te veel caffeïne is ook weer niet de bedoeling. Daarom adviseert de Harvard-wetenschapper om het op één of twee kopjes koffie per week te houden.

Als alternatief voor koffie is groene thee een goede keuze. Het bevat cafeïne om je alertheid en concentratie te verhogen, en L-theanine om je kalm en scherp te houden. Zo kun je je beter concentreren zonder dat je je zorgen hoeft te maken over angstige gevoelens.

Het koffiezetapparaat van de toekomst vult zelf water bij
Tijd voor koffie! (Afbeelding: Pexels)

Probeer ook zo min mogelijk suiker te eten tijdens het dieet. Toch mag je je ook wel eens laten gaan met een stuk chocolade of snoep. Een beetje suiker op zijn tijd is nooit verkeerd.

Waarom is een zorgverzekering noodzakelijk voor jouw gezondheid?

]]>
Uit elkaar gaan heeft volgens de wetenschap serieuze gevolgen voor je brein https://www.want.nl/relatiebreuk-gevolg-hersenen-wetenschap/ Sun, 24 Mar 2024 16:22:00 +0000 https://www.want.nl/?p=501801 Volgens de wetenschap heeft uit elkaar gaan serieuze gevolgen voor de hersenen

Een relatiebreuk is voor niemand een pretje. Niet alleen ons hart, maar ook onze hersenen krijgen het volgens de wetenschap te verduren.]]>
Volgens de wetenschap heeft uit elkaar gaan serieuze gevolgen voor de hersenen

Net als alles in het leven, komt aan veel relaties een einde en dat doet pijn – niet zo’n beetje ook. Volgens de wetenschap hebben je hersenen het er ook moeilijk mee.

Een relatiebreuk wordt soms verwacht, maar kan ook als donderslag bij heldere hemel komen. Hoe dan ook, ze kunnen ronduit pijnlijk en verwarrend zijn. Al helemaal als je jaren samen bent geweest met een partner.

Dat nare gevoel heeft ook effect op onze hersenen. Het is zelfs zo dat het brein een verandering ondergaat tijdens een relatiebreuk. We leggen je even uit hoe dat zit.

Dit doet een relatiebreuk met onze hersenen volgens de wetenschap

Om erachter te komen wat de effecten van een relatiebreuk zijn op onze hersenen, is het eerst belangrijk om te weten wat er met je hersenen gebeurt als je verliefd bent. Als je vlinders in je buik hebt, worden neuronen zoals dopamine, serotonine en oxytocine geactiveerd.

Dopamine zorgt voor het obsessieve verlangen naar iets, of het nu gaat om een persoon of een medicijn. Serotonine brengt je het gevoel van plezier en geluk, terwijl oxytocine ervoor zorgt dat je je verbonden voelt met anderen. Bepaalde delen van je hersenen, zoals de orbitofrontale cortex in het voorste deel van je brein, worden ook beïnvloed.

Gebroken hart
Een gebroken hart én een gebroken brein? (Afbeelding: Unsplash)

Na afloop van een relatie komt aan deze dagelijkse dosis gelukshormonen abrupt een einde. En dat zorgt voor ontwenningsverschijnselen, vergelijkbaar met wanneer een verslaafde stopt met het gebruik van alcohol of drugs. Die ontwenning heeft verschillende symptomen waaronder: slaapproblemen, stemmingswisselingen, hoofdpijn en vermoeidheid.

Maar er komt meer bij kijken dan hormonen. De delen van onze hersenen die te maken hebben met verlangen en het reguleren van emoties, gaan harder werken. Dit zijn onder andere het ventrale tegmentale gebied (VTA), ventrale striatum en cingulate gyrus. Deze gebieden worden volgens de wetenschap vaak geassocieerd met verslavingen en het verlangen om bij iemand te zijn van wie je houdt.

Zijn er ook effecten voor de lange termijn?

De vervelende gevoelens na het einde van een relatie hebben invloed gehad op onze collectieve manier van denken. Sterker nog: de chemische reacties op het verbreken van relaties zijn evolutionair, omdat ze ons aanmoedigen om een nieuwe partner te zoeken.

Toch is de kans dat je hersenen voor lange tijd veranderen volgens de wetenschap niet heel groot. Meestal worden de gevoelens met het verstrijken van de tijd minder. Al helemaal na het vinden van een nieuwe partner. Geef het dus een paar weken of maanden en weest niet te hard voor jezelf.

Wat doen de hersenen op het moment dat jij helemaal niets doet?

]]>
De bewezen slaaproutine waardoor je nachten een stuk beter worden https://www.want.nl/bewezen-slaaproutine-nacht-beter/ Sun, 17 Mar 2024 19:14:00 +0000 https://www.want.nl/?p=501161 Google Assistant wekker vakantie slapen

Ben je weleens klaarwakker als het nacht is? Een goede slaaproutine kan dan geen kwaad. Wij hebben de perfect optie voor je klaarstaan!]]>
Google Assistant wekker vakantie slapen

Ben je weleens klaarwakker als het nacht is? Een goede slaaproutine kan dan geen kwaad, maar hoe maak je er een?

Sommige mensen zijn van nature vroege vogels en anderen zijn nachtbrakers. Welke van de twee meer bij je past, heeft volledig te maken met jouw circadiaanse ritme, oftewel je biologische klok. Die bepaalt wanneer je slaperig bent en wanneer je actief bent.

Of je nu een ochtendmens bent of niet, het opzetten van een rustgevende slaaproutine kan elke ochtend gemakkelijk en vredig laten aanvoelen. Op die manier begint je dag in ieder geval niet met te veel stress of een ochtendhumeur.

De ideale slaaproutine voor een rustgevende nacht

Maar hoe pak je dat in vredesnaam aan? Dat is misschien wel makkelijker dan je denkt. Volgens de wetenschap zijn er een paar dingen die in een perfecte slaaproutine niet mogen ontbreken. We zetten ze even voor je op een rij.

Na het werk: maak een to-do-list voor de volgende dag

Het komt vast weleens voor dat je ‘s nachts wakker ligt, omdat je niet weet wanneer je bepaalde taken moet afmaken. Een goede planning kan heel wat zorgen voor je wegnemen.

Maak daarom een handige to-do-list voor de volgende dag, zodra je stopt met werken. Op je lijstje komen zowel werk- als privé-taken, zodat je precies weet hoe morgen eruitziet.

Vier uur voor het slapengaan: stop met het drinken van cafeïne

Als je veel dingen te doen hebt, blijf je soms lang op om ze af te krijgen. Dan lijkt het misschien slim om ‘s avonds nog even koffie te drinken om wakker te blijven. Maar eigenlijk is dat niet zo’n goed idee voor je slaap.

Een kop koffie vlak voordat je naar bed gaat, is funest voor een goede nachtrust. Daardoor ben je ‘s ochtends juist moe, ook al denk je dat cafeïne je helpt wakker te blijven. Dit wordt ook wel de ‘koffiecyclus’ genoemd. Koffie past dus niet bij een goede slaaproutine.

https://www.want.nl/wp-content/uploads/2024/01/pexels-andrea-piacquadio-846080.jpg
Even een bakkie troost (Afbeelding: Unsplash)

Drie uur voor het slapengaan: ga niet meer sporten

Veel onderzoeken laten zien dat laat op de avond sporten je slaap kan verstoren. Maar daar zijn de meningen over verdeeld. Sommige wetenschappers zeggen dat het je slaap niet echt beïnvloedt, terwijl andere juist zeggen dat het kan helpen.

Intense oefeningen zoals sprinten of zwaar tillen kunnen je slaap echter wél beïnvloeden. Rustige oefeningen zoals yoga kunnen juist je slaap bevorderen.

sporten oordopjes workout
Sporten met oordopjes (Afbeelding: Andrea Piacquadio / Pexels)

Twee uur voor het slapengaan: eet je laatste snack, voor een goede slaaproutine

In een perfecte slaaproutine eet je geruime tijd voor jouw dutje geen maaltijd of snacks meer. Als je last hebt van maagzuur, is het een goed idee om je laatste maaltijd twee tot drie uur voor het slapengaan te eten. Maar dat is voor iedereen anders.

Door bij te houden wat je eet vlak voordat je naar bed gaat, kun je ontdekken hoe jouw lichaam daarop reageert. Alcohol drinken in de nacht is ook geen goed idee, want het kan je slaapkwaliteit flink verstoren, wel tot 24 procent.

Snack kiezen
Welke snack zou jij kiezen? (Afbeelding: Pexels/Andres Ayrton)

Eén uur voor het slapengaan: doe alle schermen uit

Het gebruik van schermen in de avond en nacht kan je wakker houden en je slaapkwaliteit verstoren doordat het je natuurlijke slaapcyclus verstoort. Stop daarom minstens een uur voordat je gaat slapen met het gebruik van schermen zoals tv’s, telefoons en computers.

Doe in plaats daarvan rustgevende activiteiten zoals een boek lezen, een bad nemen, yoga doen of in een dagboek schrijven. Voeg een van de activiteiten toe als laatste onderdeel van jouw slaaproutine.

Beter slapen met een slaaproutine
Kijk jij ook altijd op je smartphone voordat je naar bed gaat? (Unsplash – Manuel del Moral)

De nieuwe slaaproutine is misschien even wennen

Hopelijk helpt het instellen van deze slaaproutine je om te ontspannen en je gedachten weg te houden van dagelijkse stress. Zo wordt het een stuk makkelijker om ‘s nachts in slaap te vallen en om overdag wakker te blijven.

Als je merkt dat je nog steeds moeite hebt om in dromenland te komen, weet dan dat het tijd kost voor je hersenen en lichaam om zich aan te passen aan nieuwe routines. Houd je aan je nieuwe regels en als het echt nodig is kun je altijd kleine aanpassingen maken. Na een tijdje kun je niet meer zonder.

Hoe je volgens de wetenschap snel omtovert tot een machtig ochtendmens

]]>
De fout die bijna iedere Nederlander maakt tijdens het tandenpoetsen https://www.want.nl/fout-tijdens-het-tandenpoetsen/ Sat, 16 Mar 2024 09:11:00 +0000 https://www.want.nl/?p=501169 Tandenpoetsen zonder te spoelen?

We hoeven je echt niet uit te leggen hoe je moet tandenpoetsen. Toch is er iets wat je waarschijnlijk verkeerd doet.]]>
Tandenpoetsen zonder te spoelen?

Tandenpoetsen is iets waar je vast niet vaak bij stilstaat. Toch is er iets wat je, net als bijna elke Nederlander, niet goed doet.

Inmiddels heb je zo vaak je tanden gepoetst, dat je het bijna met je ogen dicht kunt. Iedereen heeft een eigen routine en dat is heel normaal. Er is alleen één ding wat elke Nederlander waarschijnlijk verkeerd doet.

Uit onderzoek blijkt dat je na het tandenpoetsen je mond beter niet kunt spoelen. Dat klinkt misschien een beetje vies, maar het heeft een heel belangrijke reden.

Waarom je beter niet kunt spoelen na het tandenpoetsen

Tijdens het tandenpoetsen doe je altijd een flinke klodder tandpasta op je borstel. Het goedje zorgt ervoor dat je adem fris ruikt, maar dat niet alleen. In tandpasta zitten namelijk ook genoeg stoffen, die je gebit gezonder maken.

Een van die stoffen is fluoride. Dat is een belangrijk ingrediënt in tandpasta dat helpt om het tandglazuur harder te maken, zodat het beter bestand is tegen zuren die gaatjes veroorzaken. Het is het meest effectieve ingrediënt in tandpasta.

Tandenborstel met tandpasta
Klaar voor het poetsen (Afbeelding: Unsplash)

De meeste mensen spoelen na het tandenpoetsen meteen hun mond. Misschien wel om het smaakje van tandpasta, of vieze etensresten te spoelen. Maar als daar even mee wacht, blijft de fluoride uit de tandpasta langer in je mond, waardoor je een beter effect krijgt.

Wacht daarom minstens 15 minuten na het poetsen voordat je water drinkt. Na het poetsen van je tanden zal je speeksel de tandpasta wegspoelen, zodat je het smaakje niet de hele dag proeft.

Mag je wel spoelen met mondwater?

Als je dit nu hoort, denk je misschien dat al dat tandenpoetsen jarenlang voor niks is geweest. Maar maak je geen zorgen. Zolang je twee keer per dag twee minuten poetst, blijft de fluoride in je mond zitten om je tanden te beschermen.

Je doet nog steeds voldoende om je mond gezond te houden en je tanden te beschermen. Het idee om niet te spoelen is gewoon een extra stap om de fluoride nog beter te laten werken. Het is dus niet erg als je wel spoelt.

Mondwater mag wel?
Is mondwater wel toegestaan? (Afbeelding: Unsplash)

Maar hoe zit het dan met mondwater? De meeste mondspoelingen bevatten minder fluoride dan tandpasta, dus als je meteen na het tandenpoetsen spoelt met mondwater, spoel je nog steeds veel fluoride weg. Gebruik in plaats daarvan mondwater op een ander moment. Bijvoorbeeld na de lunch of een kop koffie.

Tandenpoetsen gaat voorgoed veranderen met deze doodenge borstel

]]>
Je druk maken over het klimaat blijkt slecht voor… het klimaat? https://www.want.nl/drukmaken-klimaat-slecht-voor-klimaat/ Wed, 13 Mar 2024 13:44:00 +0000 https://www.want.nl/?p=501324 Je druk maken over het klimaat blijkt slecht voor... het klimaat?

Maak je je druk om het klimaat? Dan kan je daar maar beter mee stoppen. Het is namelijk ook slecht voor het klimaat.]]>
Je druk maken over het klimaat blijkt slecht voor... het klimaat?

Er is genoeg reden om je zorgen te maken over het klimaat. Maar echt zin heeft het niet, want het is zelfs slecht voor de natuur.

Hoewel we steeds meer overstappen op groene energiebronnen en elektrische auto’s, stoten we nog steeds veel CO2 uit. Het gevolg is dat de temperatuur op aarde stijgt en het klimaat langzaam verandert.

Er zijn veel mensen die zich er zorgen over maken. Sommigen voeren actie op het internet, terwijl anderen zichzelf vastplakken aan de snelweg. Toch is jezelf zorgen maken in het algemeen en zelfs over het klimaat slecht.

Stress niet alleen slecht voor jezelf, maar ook voor het klimaat

Dat jezelf te veel zorgen maken slecht is, weet je waarschijnlijk al. Het veroorzaakt stress en dat heeft allerlei gevolgen. Denk aan slapeloze nachten, vermoeidheid en zelfs een groter risico op ziektes. Maar het is niet alleen slecht voor jezelf, maar ook nog eens voor het klimaat.

Ja, je leest het goed. Je zorgen maken over het klimaat is slecht voor het klimaat. Die stress kan ook leiden tot chronische ontstekingen die worden gelinkt aan hart- en vaatziekten en kanker. Dat heeft vooral betrekking op je fysieke gezondheid, maar onderzoekers denken dat er ook een verband is met je mentale gesteldheid.

Klimaatverandering
Een gevolg van klimaatverandering (Afbeelding: Unsplash / Melissa Bradley)

Ze hebben het idee dat de hersenen een eigen versie maken van de ontstekingen in het lichaam. Normaal gesproken is dat een goed iets, want zo kunnen je hersenen beter reageren op de ziekte en genezing ondersteunen. Als het echter chronisch wordt, dan gaat het verkeerd en kan er schade ontstaan aan bijvoorbeeld organen. Daarbij zijn de hersenen er een van.

Dit kan vervolgens effecten hebben op het gedrag en de rationaliteit van beslissingen. Kortom, je neemt minder goede beslissingen, volgens professor Yoram Vodovotz van de Universiteit van Pittsburgh.

Minder goede beslissingen

En die minder goede beslissingen kunnen ook weer betrekking hebben op het klimaat. Kortom, als je je zorgen maakt over het klimaat kom je volgens hem in een vicieuze cirkel terecht. En hoewel stress niet besmettelijk is, kan een gestresste reactie volgens de onderzoekers ook invloed hebben op de stress van iemand anders.

Volgens de onderzoekers veroorzaakt stress aanzienlijke problemen. Het kan leiden tot chaotische en ondoordachte reacties volgens de onderzoekers. Toch zijn er ook factoren die de situatie stabiliseren, zoals vertrouwen in de wetenschap en instituten.

Dit onderzoek is slechts het begin om deze chronische ontstekingen te koppelen aan de mentale gesteldheid. Er is dus nog veel meer onderzoek nodig om precieze modellen te ontwikkelen.

NASA en Boeing bouwen klimaat-neutraal vliegtuig (en dit is ‘m)

]]>
De belangrijkste oorzaken van een burn-out (en hoe je er weer vanaf komt) https://www.want.nl/oorzaken-van-een-burn-out/ Sun, 10 Mar 2024 07:01:00 +0000 https://www.want.nl/?p=500871 burn-out voorkomen

Een burn-out kun je beter voorkomen dan genezen. Daarom zetten we de belangrijkste symptomen voor je op een rij.]]>
burn-out voorkomen

Een aandoening als een burn-out gun je zelfs je ergste vijand niet. Gelukkig zijn er een aantal symptomen waar je de ziekte aan kunt herkennen.

Soms heb je een dag dat alles voor de wind lijkt te gaan en soms valt het vies tegen. Je mentale welzijn bepaalt hoe je met die verschillende situaties omgaat. Onderzoek laat zien dat een gezond mentaal welzijn veel voordelen heeft. Het stelt ons in staat om van het leven te genieten, veerkrachtig te zijn in moeilijke situaties, doelen te stellen en te behalen, en relaties op te bouwen.

Het is heel normaal dat je af en toe stress ervaart. Maar als het te lang aanhoudt, kan het zowel fysiek als mentaal uitputtend zijn. Langdurige stress kan overweldigende gevolgen hebben voor je lichaam en geest. Een burn-out ligt dan al snel op de loer.

Wat is een burn-out?

Ieder mens heeft een soort interne batterij. Die heb je nodig als je gaat sporten, aan het werk bent of leert voor een belangrijke toets. Aan het einde van de dag is die batterij vaak leeg en moet je uitrusten.

Als je een burn-out hebt, is deze batterij overbelast en ben je helemaal op. Zowel mentaal, fysiek als emotioneel. Mensen met een burn-out hebben vaak moeite met concentreren en voelen zich snel overprikkeld. Zelfs de dingen waar ze normaal gesproken van genieten, lijken geen vreugde meer te brengen. Een burn-out kan ook leiden tot gevoelens van frustratie, apathie en cynisme.

Mentale gezondheid en perfectionisme
Vermoeiend… (Afbeelding: Pexels/Andrew Neel)

Patiënten hebben vaak overeenkomende symptomen, waar jij op kunt letten in het dagelijks leven. We zetten de belangrijkste even voor je op een rij:

  • Hoofdpijn
  • Vermoeidheid
  • Vaak ziek zijn
  • Veranderingen in eetlust en/of slaap.
  • Gevoel van falen of zelftwijfel
  • Weinig tevredenheid
  • Nergens motivatie voor
  • Terugtrekking of isolatie
  • Uitstelgedrag
  • Uitbarstingen

De belangrijkste oorzaken

Een burn-out heeft niet één belangrijke oorzaak. De aandoening kan op heel veel verschillende manieren ontstaan. Daarbij is het wel belangrijk dat er een hoge mate van stress of druk aanwezig is. We zetten een paar veel voorkomende oorzaken even op een rij:

Werkgerelateerd

  • Weinig of geen controle hebben over je werk
  • Gebrek aan erkenning
  • Te hoge verwachtingen van je baan
  • Eentonig of niet uitdagend werk
  • Chaotische of zeer stressvolle omgeving.
Je druk maken over het klimaat blijkt slecht voor... het klimaat?
Stressen! (Afbeelding: Pexels/ANTONI SHKRABA production)

Levensstijl

  • Te veel werken, zonder sociale contacten of ontspanning
  • Gebrek aan hechte, ondersteunende relaties
  • Te veel verantwoordelijkheden, zonder voldoende hulp
  • Onvoldoende slaap.

Zo kom je van een burn-out af

Het herstel na een burn-out is niet even gepiept. Het is een lang en intensief proces waarin je echt aan jezelf moet werken. Je kunt het dus beter voorkomen. Als je merkt dat sommige symptomen of oorzaken bij jou van toepassing zijn, probeer dan onderstaande tips uit.

  • Zoek steun bij anderen: vrienden, collega’s of groepen uit de gemeenschap
  • Kijk anders naar werk of je thuissituatie door waarde, betekenis en balans te vinden
  • Heroverweeg je prioriteiten door tijd vrij te maken of regelmatig pauzes te nemen gedurende de dag
  • Voed je creativiteit door iets interessants te doen
  • Sport regelmatig om je humeur en energie te verbeteren
  • Ondersteun je lichaam met een gezond dieet en goede slaap.

Bovenstaande tips zijn natuurlijk nooit een vervanging van professionele hulp. Ben je daar naar op zoek, ga dan naar je huisarts of raadpleeg een psycholoog.

Plastic rietjes maken plek voor papieren rietjes, maar gezond is dat niet

]]>
Wat doen de hersenen op het moment dat jij helemaal niets doet? https://www.want.nl/hersenen-helemaal-niks-doen/ Sat, 09 Mar 2024 07:14:00 +0000 https://www.want.nl/?p=500687 Volgens de wetenschap doen je hersenen dit als je niks aan het doen bent

Soms is een dagje niksen helemaal niet zo slecht. Het lijkt dan alsof je hersenen geen taak hebben. Maar volgens de wetenschap zit dat anders. ]]>
Volgens de wetenschap doen je hersenen dit als je niks aan het doen bent

Soms heb je gewoon geen energie en eindigt je dag precies zoals hij begon: lui op de bank. Op dat soort momenten lijkt het alsof je hersenen niks te doen hebben, maar de wetenschap denkt daar anders over. 

Als je iets aan het doen bent, zoals gewichten tillen in de sportschool of een moeilijk examen maken, worden de delen van je hersenen die nodig zijn voor die taak actief. Dit gebeurt doordat de neuronen in je hersenen meer elektrische activiteit vertonen.

Maar zodra je een dagje op de bank aan het hangen bent, hoeven de hersenen niet per se aan de slag. Is je bovenkamer dan nog steeds actief? Volgens de wetenschap is het antwoord ingewikkelder dan je denkt.

Dit gebeurt er volgens de wetenschap met je hersenen als je niks doet

Wetenschappers hebben ontdekt dat het antwoord ‘ja’ is, je hersenen zijn nog steeds actief als je niks doet. In de afgelopen twee decennia hebben ze iets ontdekt dat het ‘default mode network’ heet. Dit is een verzameling van delen van je hersenen die actief worden als je aan het luieren bent. 

De ontdekking van deze ‘luilak-modus’ heeft nieuwsgierigheid aangewakkerd bij hersenwetenschappers over wat de hersenen doen als er geen belangrijke taak is. Hoewel sommige onderzoekers dachten dat de hoofdfunctie van het default mode network was om ons te laten dagdromen, zijn er tal van andere mogelijke taken.

Hersenen hippocampus
Alle verbindingen zijn uniek! (Afbeelding: Unsplash)

Een niet goed werkend default mode-netwerk in de hersenen werd zelfs in verband gebracht met bijna elke psychiatrische en neurologische aandoening. Waaronder depressie, schizofrenie en Alzheimer.

Sinds die tijd hebben veel onderzoeken naar het default mode-netwerk het begrip ingewikkelder gemaakt. “Het is heel interessant om te zien welke soorten verschillende taken en situaties het default mode netwerk de afgelopen 20 jaar heeft betrokken,” vertelde Lucina Uddin, een hersenwetenschapper aan de Universiteit van Californië, Los Angeles aan Quanta Magazine.

Wat doet de ‘luilak-modus’ precies?

Het default mode netwerk is een van de eerste hersennetwerken die door wetenschappers zijn geïdentificeerd. Het bestaat uit een paar hersengebieden aan de voorkant van de hersenen en andere verspreid door het hele brein.

Deze gebieden spelen volgens de wetenschap een rol bij het herbeleven van ervaringen, voorspellingen, nadenken over acties, beloning/straf en het integreren van informatie. Al die kleine kamertjes in het brein zorgen ervoor dat je dagdroomt, herinneringen ophaalt, nadenkt over wat anderen denken, je de toekomst voorstelt en taal begrijpt.

Doe deze oefening elke dag hardlopen hersenen/brain freeze/brein
Je hersenen (Afbeelding: Unsplash)

Dit lijkt misschien allemaal willekeurig, maar wetenschappers denken dat al deze dingen helpen bij het maken van een verhaal over jezelf. Het helpt je om te bedenken wie je bent in vergelijking met anderen, je herinnert je dingen uit het verleden en je brengt dit allemaal samen in een logisch verhaal over jezelf.

In het default mode netwerk vinden dus allerlei ingewikkelde processen plaats. De zone is betrokken bij veel verschillende processen in de hersenen die niet eenvoudig kunnen worden beschreven. “Het is een beetje gek om te denken dat we ooit zullen zeggen: ‘Deze hersenregio of dit hersennetwerk doet slechts één ding'”, zei Uddin. “Ik denk niet dat het zo werkt.”

Heeft het default mode netwerk invloed op een depressie?

Onderzoekers hebben ook gekeken naar of geestelijke gezondheidsproblemen, zoals depressies, kunnen worden gekoppeld aan problemen met het default mode netwerk. Tot nu toe zijn de bevindingen onduidelijk.

Bij mensen met depressie hebben sommige onderzoekers bijvoorbeeld ontdekt dat de netwerken ‘overdreven verbonden’ zijn, terwijl anderen het tegenovergestelde hebben gevonden.

depressie maag bacterien oorzaken
Slechte bui… (Afbeeling: Unsplash: Gadiel Lazcano)

En in sommige onderzoeken is het default mode-netwerk zelf niet abnormaal, maar zijn interacties met andere netwerken dat wel. Of de luilak-modus er echt iets mee te maken heeft is dus nog niet met zekerheid bewezen.

De intrigerende relatie tussen mens en hazelnoot

]]>
Waarom een helm op je elektrische fiets toch wel een goed idee is https://www.want.nl/elektrische-fiets-helm-ongelukken/ Thu, 07 Mar 2024 05:11:00 +0000 https://www.want.nl/?p=500842 Lidl heeft deze week een stoere elektrische fiets in de aanbieding. Het is daarmee het goedkope alternatief voor Cowboy.

Een helm ziet er natuurlijk niet zo sexy uit als je rijdt op je elektrische fiets. Toch kan het veel leed beschermen blijkt uit onderzoek.]]>
Lidl heeft deze week een stoere elektrische fiets in de aanbieding. Het is daarmee het goedkope alternatief voor Cowboy.

Ja, het is misschien niet heel sexy om op je elektrische fiets een helm te dragen, maar toch lijkt het echt beter voor je. Dat blijkt uit nieuw onderzoek naar 45.586 ongelukken met e-bikes.

Een ongeluk zit in een klein hoekje, zeker als je hogere snelheden aflegt dan je gewend bent. Als je niet Mathieu van der Poel bent, ga je op de elektrische fiets waarschijnlijk harder dan op een gewone fiets. Het is dan ook logisch dat de kans op een ongeluk toeneemt.

Een studie die afgelopen maand is gepubliceerd op het wetenschappelijke platform Jama Surgery laat zien dat verwondingen op de elektrische fiets toenemen, terwijl het gebruik van een helm juist afneemt.

Hoofdwonden tijdens ongelukken met een elektrische fiets

Tijdens het onderzoek zijn tussen 2017 en 2022 ongelukken met een elektrische fiets gemonitord in de Verenigde Staten. Hoewel de verkeerssituatie daar anders is dan in ons land, dragen mensen daar vaker een helm. Toch geeft het onderzoek een aardig beeld, omdat ongelukken overal kunnen gebeuren.

In 44 procent van die ongevallen droegen bestuurders van een elektrische fiets een helm. Van de 45.586 mensen die verwondingen opliepen op hun e-bike, belandden 5.462 in het ziekenhuis.

Waarom je toch beter een helm draagt op je elektrische fiets
Zo erg is die helm toch niet? (Afbeelding: Integral Electrics)

Waarom die ‘lelijke’ helm je toch kan helpen

Echter nam het helmgebruik tijdens het onderzoek elke vijf jaar af, terwijl het aantal hoofdverwondingen steeg. In 2022 was het aantal hoofdwonden 59 keer toegenomen ten opzichte van 2017. In 2017 waren er slechts 163 hoofdwonden, terwijl dit er in 2022 7.922 waren.

Natuurlijk zijn daar verschillende redenen voor te bedenken, waar ook zeker rekening mee moet worden gehouden. Zo is het gebruik van de elektrische fiets de afgelopen jaren fors gegroeid, dus het is logisch dat ook het absolute aantal gewonden toeneemt.

Toch hebben de wetenschappers niet alleen daar naar gekeken. Uit het onderzoek blijkt dat de kans op een hoofdwond zonder helm 1,9 keer zo groot is als bij mensen die wel een helm dragen.

Toch kan het aantal nog hoger zijn. De onderzoekers merken op dat dit aantal waarschijnlijk wordt onderschat, aangezien er ook een groep mensen is die na een ongeval geen hulp zoekt bij een dokter.

Dit is volgens de RAI Vereniging de beste elektrische fiets van het jaar

]]>
Zo kom je er voor eens en voor altijd achter of je een vitamine D-tekort hebt https://www.want.nl/kom-achter-een-vitamine-d-tekort/ Tue, 05 Mar 2024 05:17:19 +0000 https://www.want.nl/?p=500592 Mentale gezondheid en perfectionisme

Vitamine D is een van de belangrijkste voedingsstoffen, maar veel mensen zien het over het hoofd. Maar een tekort is makkelijk op te lossen.]]>
Mentale gezondheid en perfectionisme

Om het lichaam fit te houden is het cruciaal dat je genoeg vitamines binnenkrijgt, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Een vitamine D-tekort ligt namelijk al snel op de loer.

Vitamine D is een van de meest breed inzetbare voedingsstoffen die we nodig hebben. De voedingsstof schijnt zelfs meer dan tweehonderd bekende functies te hebben. Toch zien de meeste mensen de bouwsteen snel over het hoofd.

Het is dus geen wonder dat de meeste mensen veel te weinig vitamine D binnenkrijgen. Gelukkig kun je er zelf makkelijk achter komen of je zelf een tekort hebt.

Hoe weet je of je te weinig vitamine D binnenkrijgt?

Vitamine D is een vitamine die oplost in vet en ook een hormoon is. Het bevat vitamines D1, D2 en D3. De bouwstof werkt eigenlijk meer als een hormoon, dat een chemische stof is die door ons lichaam wordt gemaakt. De stof regelt en stimuleert verschillende functies van ons lichaam.

De voedingsstof helpt bijvoorbeeld bij het opbouwen van ons immuunsysteem en reguleert onze hormonen. Daarnaast ondersteunt de stof onze botten, vermindert ontstekingen en controleert de vorming van cholesterol.

Vitamine D in zonlicht
Zonlicht is een belangrijke bron van de gezonde vitaminen (Afbeelding: Unsplash)

Om erachter te komen of je een tekort hebt, kun je het beste een bezoekje brengen aan de huisarts. Daar kun je een test doen die vertelt hoeveel vitamine D er in je lichaam zit. Als je echter geen dokter kunt zien, zijn er ook een paar symptomen die kunnen aangeven dat je een tekort aan de voedingsstof hebt:

  • Hersenmist: moeite met helder denken, concentratieproblemen en een verward of vergeetachtig gevoel.
  • Gewrichtspijn: in bijvoorbeeld je knieën, heupen, schouders en enkels.
  • Depressie: vitamine D is erg belangrijk voor de vorming van dopamine, ook wel ‘het gelukshormoon’.
  • Slapeloosheid: zonder genoeg vitamine D is de kans ook groot dat je een tekort hebt aan melatonine. Dit is de stof die ervoor zorgt dat je lang en diep slaapt.
  • Slecht immuunsysteem: de bouwstof is heel belangrijk bij het opbouwen van een sterk immuunsysteem.

Dit kun je doen tegen een tekort

Als je te weinig vitamine D binnenkrijgt, is het belangrijk om hier wat aan te doen. Een tekort kan een negatieve invloed hebben op je levensduur, de kracht van je botten en spieren, je mond- en tandgezondheid, en zelfs je hartgezondheid.

Gelukkig is het best makkelijk om een vitamine D-tekort bij zowel kinderen als volwassenen te voorkomen. Dit zijn de dingen die je dan kunt doen:

  • Breng genoeg tijd door in de zon.
  • Eet voedsel waar veel vitamine D in zit: bijvoorbeeld melk, broccoli, bananen en noten.
  • Slik supplementen: onthoud wel dat dit een aanvulling is en geen vervanging van je dagelijkse dosis.

Waarom is een zorgverzekering noodzakelijk voor jouw gezondheid?

]]>
De regels waar de oudste mensen ter wereld bij zweren https://www.want.nl/regels-oudste-mensen-ter-wereld/ Sun, 03 Mar 2024 14:47:06 +0000 https://www.want.nl/?p=500330 Dit doen de oudste mensen ter wereld om langer te leven.

Veel mensen dromen ervan om heel oud te worden, maar dat is best een pittige uitdaging. De oudste mensen ter wereld gebruiken deze regels. ]]>
Dit doen de oudste mensen ter wereld om langer te leven.

Veel mensen hebben de droom om lang te leven, maar hoe doe je dat in vredesnaam? De oudste mensen op aarde volgen een aantal regels, waar je nu al op kunt letten.

We worden elke dag overspoeld met adviezen over wat we moeten doen om langer te leven. De een zegt dat je acht glazen water per dag moet drinken, terwijl de ander adviseert om te stoppen met alcohol.

Er is veel onderzoek gedaan naar wat de oudste mensen op aarde hebben gedaan om zo lang fit te blijven. Zij deden hele andere dingen om hun hart een paar jaar extra te laten kloppen.

De oudste mensen op aarde doen dit om langer te leven

Voor de onderzoeken keken wetenschappers vooral naar de ‘Blue-zone’. Dit zijn gebieden op aarde waar de oudste mensen ooit wonen. Plaatsen als Sardinië (Italië), Okinawa (Japan), het Nicoya-schiereiland (Costa Rica) en Icaria (Griekenland) zitten vol met honderdjarigen.

Uit het onderzoek is een rijtje met tips gerold, die je zeker wilt volgen als je graag stokoud wilt worden. Misschien ben je er met een paar al bekend, maar de meeste zullen je ongetwijfeld verrassen.

sporten oordopjes workout
(Afbeelding: Andrea Piacquadio / Pexels)

Sporten met oordopjes

#1 Ga meer bewegen

We zitten de hele dag op onze stoel. Of het nu is om te werken, studeren of gamen. Studies tonen aan dat langdurig zitten, zoals dertien uur per dag, of minder dan 4.000 stappen per dag zetten, negatieve effecten heeft op onze stofwisseling.

Maar af en toe bewegen kan helpen om de stoelgang fit te houden. Onderzoekers hebben zelfs ontdekt dat “kuitspieroefeningen” in een zittende positie het metabolisme urenlang kunnen stimuleren. Met andere woorden: je hoeft niet elke dag 90 minuten te wandelen. Korte bewegingspauzes zijn net zo effectief.

#2 Drink af en toe wél alcohol

Tegenwoordig heeft bijna iedereen wel eens meegedaan aan Dry January. En hoewel je gezonder wordt als je helemaal niet drinkt, is het soms beter om toch wel zo nu en dan een glas wijn te drinken. Niet zozeer vanwege de gezondheidsvoordelen van wijn op zich, maar meer vanwege de sociale interactie die gepaard gaat met af en toe een drankje.

In culturen waar de oudste mensen wonen, wordt matig alcoholgebruik vaak gedaan in een sociale context. Het draait meer om de positieve sociale interacties dan om de alcohol zelf. Die positieve relaties dragen bij aan geestelijk en emotioneel welzijn.

rode wijn gezond alcohol
Op je gezondheid! (Afbeelding: Unsplash)

#3 Doe regelmatig een ademoefening

We hoeven je vast niet uit te leggen dat stress niet goed voor je is. Toch is het vaak onvermijdelijk. Als je merkt dat je lichaam gespannen is of je emoties stijgen, haal dan diep adem, houd even vast en adem langzaam uit door je neus.

Hoe vaker je deze regel oefent, hoe rustiger je wordt. Het is een handige oefening om altijd en overal tot rust te komen.

#4 Eet net als de oudste mensen plantaardig voedsel

Een plantaardig dieet biedt verschillende voordelen, waaronder een verminderd risico op hart- en vaatziekten, lagere bloeddruk, betere bloedsuikercontrole, gewichtsbeheersing en een verminderd risico op bepaalde vormen van kanker. Bovendien draagt het bij aan een lagere ecologische voetafdruk en dierenwelzijn.

Onderzoekers raden aan om plantaardige eiwitbronnen, zoals bonen (zwarte bonen, sojabonen, tuinbonen en linzen), te verkiezen boven vlees. En wanneer je zin hebt in een dierlijke optie, kies dan voor een portie varkensvlees van 3-4 ons.

Plantaardig voedsel: de regel om langer te leven?
Eet smakelijk! (Afbeelding: Unsplash)

#5 Breng genoeg tijd door met vrienden

Er schuilt enorm veel kracht in verbinding en vriendschap. De oudste mensen hebben hechte vriendschappen en investeren in relaties voor het leven. Liefde en positieve sociale interacties zorgen voor oxytocine, ook wel het ‘knuffelhormoon’ genoemd.

Het stofje speelt een rol bij het verminderen van stressniveaus. Dus liefdevolle relaties kunnen leiden tot verbeteringen in de emotionele toestand en fysieke gezondheid.

#6 Gebruik de 80 procent-regel

Onderzoekers hebben ontdekt dat de oudste mensen in de late namiddag of vroege avond eten en daarna de rest van de dag niet meer eten. Dit valt onder de ‘80% regel’. Hierbij stoppen mensen met eten als hun maag 80 procent vol is.

#7 Zoek een plek waar je jouw fijn voelt

Onderzoek toont aan dat het bijwonen van een geloofsgerelateerde dienst vier keer per maand je levensverwachting met vier tot veertien jaar kan verlengen.

Gemeenschap als regel om langer te leven
Samen sta je sterker (Afbeelding: Unsplash)

Als religie niet jouw ding is, is er altijd de mogelijkheid om je te verdiepen in je eigen persoonlijke welzijn. Zoek een groep mensen op die je accepteert en waardeert, of dat nu je lokale CrossFit-gym is of een wekelijkse traditie in het restaurant om de hoek.

#8 Zoek naar ‘het waarom’ net als de oudste mensen

Als je weet waarom je ‘s ochtends wakker wordt en een doel hebt in je dagelijks leven, toont onderzoek aan dat je tot zeven jaar aan je leven kunt plakken. Het Japanse concept van Ikigai moedigt mensen aan om hun persoonlijke roeping of doel te vinden. Dit doe je door jezelf vier vragen te stellen:

  • Waar houd ik van? (Passie)
  • Waar ben ik goed in? (Beroep)
  • Wat heeft de wereld nodig? (Missie)
  • Waar kan ik voor worden beloond? (Roeping)

Het kan even zoeken zijn, maar deze regel is echt de moeite waard om hier tijd voor te nemen.

Dit simpele trucje vertelt je of je te weinig water drinkt

]]>
Die elektrische fiets is stiekem een stukje gezonder dan de normale https://www.want.nl/elektrische-fiets-gezonder-dan-gewone-fiets/ Sat, 24 Feb 2024 17:03:05 +0000 https://www.want.nl/?p=499885 Lidl heeft deze week een stoere elektrische fiets in de aanbieding. Het is daarmee het goedkope alternatief voor Cowboy.

Je gelooft het misschien niet, maar trappen op een elektrische fiets is echt gezonder dan op gewone. Wij vertellen je waarom.]]>
Lidl heeft deze week een stoere elektrische fiets in de aanbieding. Het is daarmee het goedkope alternatief voor Cowboy.

Je gelooft het misschien niet, maar de elektrische fiets is echt gezonder dan een gewone fiets. Hoe dat precies zit, vertellen we je.

Het klinkt raar: een elektrische fiets gezonder dan een gewoon exemplaar. En dat terwijl je met een gewone fiets veel harder moet trappen, aangezien je geen ondersteuning hebt.

Sterker nog, het is zelfs wetenschappelijk aangetoond met verschillende studies. Waarschijnlijk schieten traditionele fietsers nu in de verdediging. Want hoe is het nu mogelijk? Toch blijkt dat hetzelfde fenomeen gaande is in verschillende landen. Maar hoe kan het dat zoiets ogenschijnlijk onlogisch eigenlijk stiekem best wel logisch is?

De elektrische fiets is gezonder voor je

Met een elektrische fiets krijg je ondersteuning tijdens het trappen. Dat betekent dus dat fietsen minder intensief is. Maar juist doordat het minder kracht kost, leggen bezitters van een e-bike vaak langere afstanden af dan mensen met een gewone fiets doen.

Het gevolg is dat tijdens die langere afstanden meer calorieën worden verbrand met de ondersteuning dan mensen die kortere afstanden afleggen zonder motortje in hun fiets.

Dit zijn de verborgen kosten voor een elektrische fiets
De Xafari (Afbeelding: Segway)

Uit onderzoek is namelijk gebleken dat bezitters van een elektrische fiets niet alleen langere afstanden afleggen, maar ook nog eens meer uren op hun tweewieler doorbrengen. Bij elkaar opgeteld trappen ze dus meer.

Uit een onderzoek uit 2019 onder meer dan 10.000 volwassenen blijkt dat het aantal minuten met metabolische equivalente taken hoger was dan dat van de traditionele fietser.

Voldoende redenen

Daarnaast is ook nog eens gebleken dat bezitters van een elektrische fiets vaak meer plezier hebben tijdens hun fietstocht dan de gewone trappers. En daar komt ook gelijk een hoger resultaat uit. Als je iets leuker vindt, doe je het ook vaker.

Voor veel mensen is de elektrische fiets daarom ook een vervanging geworden voor dagelijkse ritjes die normaal met een auto worden gedaan. Denk bijvoorbeeld aan de boodschappen of woon-werkverkeer.

Nieuwe elektrische fiets van Gazelle kost (klein) vermogen
(Afbeelding: Gazelle)

Toch zijn er ook mensen die hun elektrische fiets gebruiken voor lange toertochten. Zo kunnen zij een langere route afleggen, waardoor het interessant is om er ook echt op uit te gaan. Zij hebben nu ineens een nieuwe activiteit, terwijl ze er eerst nooit aan zouden denken om een stalen ros uit de schuur te pakken.

Daarnaast zijn er ook steeds meer verschillende soorten elektrische fietsen. Het is lang niet meer alleen de traditionele stadsfiets met een motor. Tegenwoordig zijn er ook een flink aantal elektrische racefietsen en mountainbikes te vinden. Zo kan men ook als men wil sporten langere afstanden afleggen. Er zijn dus ontzettend veel redenen om meer in beweging te komen met de e-bike.

]]>
Waarom krijgen we in vredesnaam rimpelige vingers na het douchen? https://www.want.nl/rimpelige-vingers-na-het-douchen/ Fri, 23 Feb 2024 20:27:32 +0000 https://www.want.nl/?p=499841 Waarom krijgen we in vredesnaam rimpelige vingers na het douchen?

Je hebt vast wel eens gezien dat je rimpelige vingers krijgt na een lange douchebeurt. Waarom dit gebeurt, was lange tijd een raadsel.]]>
Waarom krijgen we in vredesnaam rimpelige vingers na het douchen?

Je hebt vast weleens gezien dat je vingers rimpelig worden als je lange tijd onder de douche staat. Het fenomeen was een raadsel voor de wetenschap, maar nu weten we eindelijk waarom het gebeurt.

Als je onder de douche staat, en het water is lekker warm, dan blijf je vaak net wat te lang staan. Maar dan krijg je opeens rimpels op je vingers. Zodra je droog bent, verdwijnen ze weer als sneeuw voor de zon. Dus waar zijn ze in vredesnaam voor?

Het was voor wetenschappers lange tijd een groot mysterie. Maar ze zijn er eindelijk uit. Volgens onderzoekers aan de Universiteit van Newcastle is dit de reden waarom we rimpels krijgen na een lange douchebeurt.

Rimpelige vingers onder de douche

De onderzoekers lieten proefpersonen voorwerpen uit het water tillen. Na een tijdje kregen sommige proefpersonen rimpelige vingers, omdat ze telkens hun handen in het water hadden. En bij sommige respondenten waren de vingers nog gewoon glad. De wetenschappers konden hierdoor makkelijk twee groepen met elkaar vergelijken.

Het verschil was al snel te zien. De mensen met rimpelige vingertoppen bleken meer grip te hebben op de natte objecten. Dit was alleen van toepassing op natte voorwerpen, want bij droge voorwerpen werkte de extra grip niet. Het is volgens onderzoeker Tom Smulders te vergelijken met het profiel op autobanden. “Het profiel zorgt ervoor dat de band meer contact maakt met de weg en meer grip heeft”, schrijft hij in het blad Biology Letters.

Waarom krijgen we in vredesnaam rimpelige vingers na het douchen?
Even een momentje voor jezelf (Afbeelding: Pexels)

Zo ontstaan ze

Het was voor de wetenschap dus lang een raadsel wat de rimpelige vingers precies voor functie hadden. Maar het ontstaan van zo’n bobbelige huid, was ook een groot vraagteken.

Onderzoekers dachten lange tijd dat rimpelige vingers werden veroorzaakt door water dat de huid deed opzwellen. Nu weten we dat het eigenlijk komt doordat bloedvaten vernauwen, aangestuurd door ons zenuwstelsel. Het blijkt dus een actief proces in ons lichaam te zijn.

Waarom hebben we rimpelige vingers?

In onze tijd hebben we niet gek veel aan rimpelige vingers – buiten dat je misschien meer grip hebt op een glibberige fles shampoo. Volgens Smulders heeft het vroeger wel een belangrijke rol gehad. “Vroeger kunnen de rimpels mensen geholpen hebben met het verzamelen van voedsel tussen natte vegetatie of in water”, schrijft hij.

Niet alleen onze vingers, maar ook onze tenen worden rimpelig als ze lange tijd in het water zitten. Mogelijk zorgden die rimpels ervoor dat onze voorouders meer grip kregen als ze in de regen liepen. Zo gleden ze minder makkelijk uit.

]]>
Waarom jij die zak chips na één chip niet meer weg kunt leggen https://www.want.nl/zak-chips-niet-kunnen-wegleggen/ Fri, 16 Feb 2024 07:16:21 +0000 https://www.want.nl/?p=499561 Waarom jij die zak chips na één chip niet meer weg kunt leggen

Chips is een heerlijke snack voor bij een film, maar eentje is niet genoeg. Waarom moet die hele zak echt helemaal leeg?]]>
Waarom jij die zak chips na één chip niet meer weg kunt leggen

Chips of popcorn zijn onmisbaar voor een goede filmavond. Maar waarom moet die hele zak leeg en is één chipje niet genoeg? Psychologen hebben het antwoord voor je.

Je kent het vast wel: je kijkt een filmpje en graait ondertussen in die zak chips. Voor je het weet is die leeg, terwijl dat helemaal niet de bedoeling was.

Wat volgt is spijt, want die flinke bom aan calorieën moet weer van je buik afgetraind worden. Waarom heb je jezelf niet in bedwang?

Chips als beloning

Laten we je vast een beetje geruststellen. Het is écht niet alleen jouw schuld. De collega’s van Quest deden onderzoek naar dit fenomeen. Daaruit blijkt dat ook de situatie en de chips (een beetje) schuld hebben.

Laten we bij je hersenen beginnen. Die zien de chips als een beloning. Dat geldt overigens voor veel vet en zoet voedsel. Wel verschilt het van mens tot mens hoe je erop reageert. De één kan die zak na één chipje wel wegleggen, terwijl de ander daar meer moeite mee heeft.

Waarom jij die zak chips na één chip niet meer weg kunt leggen
Voor je het weet is die bak leeg. (Afbeelding: Pexels/Mart Production)

Toch zijn er acties die het wegkanen van chips beïnvloeden. Vooral als je afgeleid bent, kan het ontzettend hard gaan met die zak chips. Als je een film of serie kijkt, ben je gefocust op het verhaal en minder op het eten an sich. Je denkt dus totaal niet na of je al genoeg hebt gepakt.

Dit kun je ertegen doen

Dat je niet helemaal de schuld op je hoeft te nemen, betekent niet dat het onmogelijk is om hier iets aan te doen. Er zijn namelijk trucjes om die chips beter met rust te laten. We zouden natuurlijk kunnen zeggen dat je sowieso geen chips moet kopen in die situatie, maar dat is veel te makkelijk.

Het medium sprak met psycholoog Roy Baumeister en die kwam met een goede oplossing die alles met wilskracht te maken heeft. Die is namelijk te trainen, al heeft die niet direct met chips te maken. Baumeester liet verschillende kandidaten proberen om zo lang mogelijk een handgreep ingedrukt te houden.

Vervolgens deelde hij de mensen op in twee groepen. De eerste moest twee weken lang hun best doen om netjes te zitten, terwijl de andere groep helemaal niets hoefde te doen. Wat bleek: de mensen in de groep die getraind hadden op hun houding, konden de handgreep langer ingedrukt houden dan daarvoor. Bij de controlegroep was dat juist niet het geval.

Als je dus energie in iets trainen steekt, heeft dit ook gevolgen voor je wilskracht. Misschien moet je jezelf dus focussen op iets nieuws om aan te leren en heeft dat vervolgens ook invloed op die zak chips.

]]>
13-jarige jongen is eerste die zeldzame hersentumor overleeft https://www.want.nl/13-jarige-jongen-eerste-zeldzame-hersentumor-overleefd/ Wed, 14 Feb 2024 18:07:12 +0000 https://www.want.nl/?p=499478 13-jarige jongen is eerste die zeldzame hersentumor overleeft

Een dertienjarige Belgische jongen is de eerste die een zeldzame hersentumor heeft overleefd. Dit geeft hoop voor de toekomst.]]>
13-jarige jongen is eerste die zeldzame hersentumor overleeft

De ouders van de zesjarige Belgische Lucas kregen te horen dat hij niet lang meer te leven had vanwege een hersentumor. Zeven jaar later heeft de jongen kanker overwonnen.

Toen Lucas zes jaar oud was, werd hij gediagnosticeerd met een zeldzame hersentumor. Er was geen twijfel bij de arts: de jongen kon het niet overleven.

De Franse dokter Jacques Grill wordt nog steeds emotioneel als hij aan dat moment terugdenkt. Het liep echter allemaal anders. Op dertienjarige leeftijd is er geen spoor van kanker meer te vinden in het lichaam van Lucas.

Lucas overleeft zeldzame hersentumor

Lucas is de eerste persoon die is genezen van een hersenstamglioom. Dat is een tumor die zich vormt in de hersenstam, tussen het ruggenmerg en de rest van de hersenen. Juist op die positie is het erg moeilijk te behandelen, maar toch is het nu dus gelukt.

Het is een zeldzame vorm van kanker. Precieze wereldwijde cijfers zijn er niet, maar elk jaar worden er zo’n 300 kinderen in de Verenigde Staten en 100 kinderen in Frankrijk gediagnosticeerd met dit type hersentumor. De meeste van deze kinderen leven na die diagnose niet meer dan een jaar, maar tien procent weet de twee jaar te halen.

Tumoren in de hersenen. (Afbeelding: Kanker.nl)

De kanker was dan ook niet te genezen. Door middel van bestralingen kon de kanker wel vertraagd worden, maar er was geen medicijn dat het definitief kon genezen.

Een nieuwe behandeling tegen de kanker

Tenminste, tot nu. Lucas reisde samen met zijn familie naar Frankrijk. Hij was een van de eerste patiënten die kon deelnemen aan de test voor een nieuw potentieel geneesmiddel. Hij kreeg everolimus toegediend, een medicijn dat al wordt gebruikt bij de behandeling van borst- en nierkanker.

Het middel bleek aan te slaan, want de dokter laat aan het AFP (via Science Alert) weten dat hij de hersentumor zag verdwijnen op de MRI-scans. “Ik heb nog nooit zo’n casus gezien als die van Lucas,” vertelt dokter Grill.

Hoe dit precies heeft kunnen werken, moet verder worden onderzocht. In totaal deden acht kinderen mee aan de test en Lucas is de enige bij wie de hersentumor echt is verdwenen. Volgens de onderzoekers heeft dat mogelijk te maken met biologische bijzonderheden van hun individuele tumoren.

Zo had de hersentumor van Lucas een extreem zeldzame mutatie, waardoor hij vermoedelijk gevoeliger was voor het medicijn. Onderzoekers hopen die bijzonderheid in de cellen van de jongen dan ook te reproduceren, om te zien of zo’n tumor dan net zo effectief kan worden bestreden. Als dat lukt, is dat de volgende stap naar een nieuw medicijn.

Hoewel dit fantastisch nieuws is, is er nog een lange weg te gaan. Normaal gesproken duurt het tussen de 10 en 15 jaar voordat een nieuwe aanleiding ook echt leidt tot een nieuw medicijn.

]]>
Hoe dokters nu kunnen 3D-printen in het menselijk lichaam https://www.want.nl/dokters-3d-printen-in-menselijk-lichaam/ Mon, 25 Dec 2023 16:23:09 +0000 https://www.want.nl/?p=496025 3D-printen tijdens een operatie

Met 3D-printers kun je objecten maken in allerlei soorten en maten. Dokters kunnen het nu ook gebruiken in het lichaam zelf. Bizar toch?!]]>
3D-printen tijdens een operatie

3D-printers lijken wel te toveren met technologie. Ze kunnen allerlei objecten maken door laagje voor laagje materiaal toe te voegen. Sinds kort hebben ook dokters iets aan deze innovatie. Ze kunnen namelijk 3D-printen in ons lichaam.

Artsen hebben een bijzondere ontdekking gedaan. Ze hebben een speciale inkt ontwikkeld waarmee ze in een lichaam 3D-printen. Dat betekent dat ze protheses en andere benodigdheden rechtstreeks in ons lichaam kunnen ontwikkelen.

De verbazingwekkende doorbraak zou een heleboel mogelijk kunnen maken in de medische wereld. Zo zou het een stuk makkelijker worden om te herstellen van gebroken botten en om lekkende organen te stoppen.

Op deze manier kunnen artsen 3D-printen in het lichaam

In een artikel legden de artsen uit dat deze bijzondere inkt een verbetering van een inktsoort die eerder is ontwikkeld. Toen ging het om lichtgevoelige inkt, die hard wordt bij blootstelling aan fel licht.

Dit soort inkt werkt natuurlijk perfect bij problemen aan de buitenkant van het lichaam. Maar het is een stuk moeilijker om de inkt inwendig te gebruiken. Dat komt doordat het lastig is om licht in het menselijk lichaam door te laten dringen.

 

Dus, in plaats van licht te gebruiken, hebben deze artsen geluidsgolven van een echografie gebruikt om de nieuwe inkt te laten werken. Tijdens een operatie wordt de inkt speciaal aangebracht op de plek waar het nodig is.

Als het zijn bestemming heeft bereikt, wordt de inkt hard gemaakt door de geluidsgolven. Zo kunnen de artsen het 3D-printen in de vorm die ze willen.

De mogelijkheden zijn eindeloos

De golven kunnen meer dan honderd keer dieper doordringen dan licht. Op die manier kunnen artsen weefsels, botten en organen bereiken met een hoge precisie.

Een vooruitgang als deze kan oneindig veel deuren openen voor de manier waarop artsen specifieke problemen behandelen. De mogelijkheid om objecten rechtstreeks in het menselijk lichaam te 3D-printen, maakt de meeste ingrepen ook minder risicovol.

We weten nog niet wanneer dokters op grote schaal gebruik kunnen maken van de ‘magische’ inkt. Toch is het een verbazingwekkende ontwikkeling die een mooi inkijkje in hoe de medische wereld zich in de toekomst gaat ontwikkelen.

Gigantische 3D-printer print huis van 185 vierkante meter uit

]]>
Alles wat je moet weten over de nieuwe AI-tool van Virtuagym https://www.want.nl/nieuwe-ai-tool-van-virtuagym/ Mon, 25 Dec 2023 10:23:49 +0000 https://www.want.nl/?p=496142 Is de AI-tool van Virtuagym de toekomst?

AI kan zo'n beetje alles voor je oplossen. Nu verandert de service in een digitale personal trainer in de app van Virtuagym. ]]>
Is de AI-tool van Virtuagym de toekomst?

AI is dit jaar uitgegroeid tot een soort magische zoekmachine die alles voor je kan oplossen. Nu kan de service ook op maat gemaakte gezondheidsplannen maken in de app van Virtuagym. Zo behaal je in no-time een echte ‘summerbody’.

Sporten en gezond eten is iets wat we allemaal moeten doen. Maar als je er niet genoeg kennis van hebt, kun je urenlang zweten in de sportschool zonder dat je enig resultaat ziet. Daarom zoeken veel mensen hulp bij professionals, voor een op maat gemaakt plan.

Een peperdure personal trainer is inmiddels niet meer nodig. Sinds kort kun je met behulp van AI een op maat gemaakt gezondheidsplan ontwikkelen, zonder een stap uit de deur te zetten. Dat allemaal dankzij Virtuagym.

Wat is Virtuagym eigenlijk?

Voor we je meer vertellen over de AI-coach, geven we je een opfrissertje over Virtuagym. Het is wereldwijd een toonaangevende app op het gebied van fitness en gezondheid. Met innovatieve tools voor het bijhouden van voeding en training is de service de ideale ondersteuning voor het behalen van je fitnessdoelen.

Virtuagym helpt momenteel wereldwijd meer dan 20 miljoen mensen, meer dan negenduizend fitnessbedrijven en 45.000 personal trainers. Virtuagym heeft momenteel zo’n tweehonderd medewerkers verspreid over kantoren in Amsterdam en Noord- en Zuid-Amerika. Sinds kort is er een nieuwe werknemer: artificial intelligence.

AI-tool van Virtuagym
Kletsen met een chatbot. (Afbeelding: Virtuagym)

Sporten met hulp van AI

Als je graag gezonder wilt leven, maar niet goed weet hoe je het moet aanpakken dan kan de AI-coach van Virtuagym je goed helpen. De service biedt een volledig geautomatiseerde trainingsondersteuning op verschillende niveaus. Of je nu een beginner bent of al meer ervaring hebt met fitness.

De AI-coach is opgenomen in de mobiele app van Virtuagym Fitness. Op basis van jouw doelen en conditie. Virtuagym heeft een enorme database met oefeningen. De virtuele coach heeft keuze uit meer dan zesduizend verschillende workouts.

Met de AI Coach kun je in een chatgesprek je fitnessdoelen, trainingsniveau en andere voorkeuren aangeven. Vervolgens krijg je een persoonlijke training op maat, inclusief oefeninstructies en 3D-geanimeerde instructievideo’s. Je kunt de training direct thuis of in de sportschool doen, opslaan in je persoonlijke workoutbibliotheek of plannen in je agenda.

Virtuagym wil de tool uitbreiden

De digitale personal trainer van Virtuagym werkt samen met andere functies uit de app. Zo is het mogelijk om je activiteiten en hartslag bij te houden met wearables, je lichaamssamenstelling in de gaten te houden en hulp te krijgen met gezond eten.

De service is in eerste instantie beschikbaar voor alle Virtuagym PRO-gebruikers. Je kunt de AI-coach zeven dagen gratis uitproberen. In de toekomst wil Virtuagym de AI-Coach uitbreiden voor onder andere trainers, fitnessclubs en grote bedrijven.

Virtuagym AI Coach is nu beschikbaar in de fitnessapp van Virtuagym op zowel Google Play als Apple Store.

AI van Google weet straks alles van je zonder dat je het door hebt

]]>
Plastic rietjes maken plek voor papieren rietjes, maar gezond is dat niet https://www.want.nl/papieren-rietjes-ongezond/ Wed, 20 Sep 2023 09:40:14 +0000 https://www.want.nl/?p=485961 Papieren rietjes ongezond?

In 2021 zijn bijna alle plastic wegwerpartikelen vervangen door papieren varianten. Zo zijn er nu ook papieren rietjes. ]]>
Papieren rietjes ongezond?

In 2021 zijn bijna alle plastic wegwerpartikelen vervangen door papieren varianten. Zo zijn er nu ook papieren rietjes. Maar of we daar blij mee moeten zijn is maar de vraag.

Je bent er vast al achter gekomen dat papieren rietjes een stuk minder praktisch zijn dan de plastic-versie. Ze worden snel zompig en vallen uit elkaar in je mond. Dat is niet alleen heel irritant, maar ook nog eens gevaarlijk voor onze gezondheid. Dit blijkt uit recent Belgisch onderzoek.

Schadelijke stoffen in papieren rietjes?

Tijdens het onderzoek, gepubliceerd in het blad Food Additives & Contaminants, analyseerden wetenschappers rietjes van onder andere papier, bamboe en roestvrijstaal. Alle artikelen waren verkrijgbaar in Belgische winkels, restaurants en supermarkten.

De studie laat zien dat deze ‘milieuvriendelijke alternatieven’ per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) bevatten. “Rietjes gemaakt van plantaardige materialen, zoals papier en bamboe worden vaak gepromoot als een duurzamer en milieuvriendelijker alternatief voor plastic rietjes,” vertelt onderzoeker Thimo Groffen. “Maar de aanwezigheid van PFAS in deze rietjes betekent dat dat niet per se klopt.”

Papieren rietjes hebben de meeste PFAS

De wetenschappers zochten tijdens het onderzoek naar 29 verschillende soorten PFAS, waarvan ze er 18 in de rietjes vonden. Papieren rietjes bleken het vaakst PFAS te herbergen: 18 van de 20 merken bleken deze stoffen te bevatten. Bij bamboe werden 4 van de 5 merken positief getest en bij glas waren dat er 2 van de 5. Roestvrijstalen rietjes bevatten geen PFAS.

De gevonden PFAS-concentraties in de rietjes waren over het algemeen laag. Meestal minder dan 2 nanogram per gram. Die kleine hoeveelheden zijn waarschijnlijk niet schadelijk, maar kunnen wel bijdragen aan de al aanwezige chemische ‘lading’ in ons lichaam. Ze kunnen zich opstapelen in ons lichaam en zorgen voor verschillende gezondheidseffecten.

Niet automatisch milieuvriendelijk

Op dit moment is nog niet duidelijk hoe de PFAS precies in de rietjes terechtkomen. Het kan zijn dat ze bewust zijn toegevoegd om ze waterafstotend te maken. Het is echter ook mogelijk dat ze uit de bodem of het water komen waaruit de plantaardige materialen zijn gegroeid.

Er is ook nog niet onderzocht of de PFAS daadwerkelijk uit de papieren rietjes in het drinken lekken, maar het is niet ondenkbaar.

Hoewel nog niet alles duidelijk is, lijkt het erop dat de meeste alternatieven voor plastic rietjes niet automatisch milieuvriendelijk zijn. Wel is er één type die juist goed uit de test komt. Roestvrijstalen zijn het meest duurzaam en bevatten volgens het onderzoek geen PFAS.

Wat je volgens de wetenschap kunt doen om een burn-out te voorkomen

]]>